home / advies / nachtkijkers

Wat is een nachtkijker?

Nachtkijkers zijn apparaten waarmee het mogelijk wordt om te kunnen zien in schemering, 's avonds, 's nachts en in complete duisternis. Op deze adviespagina wordt het gebruik van een nachtkijker uitgelicht en vindt u een overzicht van de belangrijkste eigenschappen: type, generatie, beeldresolutie, infraroodlicht, kijkafstand en het verschil met warmtebeeldcamera's. Bekijk ons volledige assortiment nachtkijkers hier.

Typen nachtkijkers

Er worden twee typen nachtkijkers gemaakt, die beiden een wezenlijk andere kijkervaring bieden: de klassieke restlichtversterkers en de digitale nachtkijkers. Onderstaand vindt u een nadere toelichting op beide types.

• Restlichtversterkers (IIT): Deze maken gebruik van het aanwezige restlicht, bijvoorbeeld maan- of sterrenlicht. In de beeldbuis bevindt zich een chemische stof die het restlicht een X-aantal keren versterkt. Deze beeldbuis wordt ook wel een Image Intensifier Tube (IIT) genoemd. De kijkervaring is alsof u door een gewone verrekijker kijkt, waarbij de omgeving in een marinegroene kleur wordt weergegeven. U kunt restlichtversterkers niet overdag gebruiken, omdat de lens zal beschadigen bij een overdaad aan licht. De meeste restlichtversterkers beschikken daarom over een bright-light cut-off, wat betekent dat de unit niet zal opstarten bij fel licht of daglicht. Zolang de nachtkijker is uitgeschakeld is het geen probleem om de lens aan fel licht bloot te stellen.

• Digitale nachtkijkers: Bij dit type nachtkijkers wordt de omgeving op een display geprojecteerd wanneer u door de beeldbuis kijkt. U zou dit kunnen kwalificeren als 'indirect kijken'. Digitale nachtkijkers zijn 's nachts én op klaarlichte dag te gebruiken en beschikken vaak over een foto/videorecorder.

Generaties en resolutie

Nachtkijkers worden geclassificeerd in de generaties 1 tot en met 3. Dit wordt gebaseerd op de mate waarin het restlicht wordt versterkt. Hoe hoger de generatie, des te helderder het beeld en hoe groter uw kijkafstand. Het aantal lijnen per millimeter geeft de beeldresolutie weer en bepaalt de mate waarin u details kunt zien en onderscheiden. Hoe hoger deze waarde (aangeduid als Lp/mm), des te meer details u kunt zien. U kunt daarbij de volgende vuistregel hanteren:

• Generaties: Hoe hoger de generatie, des te hoger de lichtopbrengst en display-helderheid
• Lijnen per mm: Hoe hoger de Lp/mm, des te hoger de beeldresolutie (hoe meer details u kunt zien en des te minder ruis)

- Generatie 1

Nachtkijkers van de eerste generatie zijn de meest toegankelijke varianten die verkrijgbaar zijn op de markt. Deze zijn uitermate geschikt voor de hobbyist die in zijn algemeenheid 's nachts wil kunnen zien. Gen. 1 biedt een zeer mooie kijkervaring in het donker en is eenvoudig te bedienen. De samenstelling ervan zorgt ervoor dat het aanwezige licht ongeveer 1.000x versterkt wordt. Het waargenomen beeld kan een lichte vertekening bevatten rondom de buitenste rand (geometrische vervorming). Generatie 1+ geeft dezelfde lichtopbrengst, maar biedt een hogere beeldresolutie.

- Generatie 2

Bij Gen. 2 kijkers is een speciale micro-kanaalplaat toegevoegd, waardoor het restlicht tot wel 20.000x versterkt kan worden. Daarnaast zijn inmiddels ook Gen. 2+ en Gen. 2+ HD beschikbaar. Deze geven een nog hogere beeldresolutie. Laatstgenoemde beschikt over de beste lens en neigt daarmee naar de derde generatie. Gen. 2+ HD nachtkijkers bieden de beste beeldkwaliteit en -resolutie die verkrijgbaar is voor de particuliere markt.

- Generatie 3

Generatie 3 nachtkijkers beschikken over een gevoelige chemische samenstelling van een fosfor-beeldplaat (Gallium Arsenide). Hierdoor wordt een extreem helder en scherp beeld gerealiseerd. Deze nachtkijkers beschikken over een restlichtversterking van circa 30.000 - 50.000x en leveren vaak wel 64-72 Lp/mm. Generatie 3 restlichtversterkers met IIT worden uitsluitend gemaakt voor de (para-)militaire gebruiker en zijn daarmee niet beschikbaar voor de particuliere markt. Digitale nachtkijkers van Generatie 3 mogen wél gewoon aan de particuliere gebruiker worden geleverd.

Infraroodlicht

Restlichtversterkers maken allemaal gebruik van restlicht (maan- en sterrenlicht), maar dit kan soms betekenen dat er in volledige duisternis weinig tot niets te zien is. Daarom zijn tegenwoordig alle nachtkijkers uitgerust met een infraroodstraler, ofwel IR Illuminator. Infraroodstralers werpen een onzichtbare straal naar voren die wél zichtbaar is voor uw nachtkijker. Hierdoor wordt uw kijkafstand vergroot. In het algemeen zijn infraroodstralers uitgerust met een golflengte van 850nm of 940nm, waarbij u de volgende vuistregel kunt hanteren:

• Golflengte 850nm: wanneer u over grotere afstand extra licht nodig hebt en het niet uitmaakt of de infraroodlichtbron - rode gloed - zichtbaar is (als u bijv. door een donker weiland loopt en wilt kunnen zien waar u loopt)
• Golflengte 940nm: wanneer u op korte afstand extra licht nodig hebt maar de infraroodbron beslist niet zichtbaar mag zijn voor dieren (essentieel bij bijv. jacht)

Hoe groot is mijn kijkafstand?

Hoe ver u effectief kunt kijken wordt beïnvloed door verschillende factoren, zoals de grootte van het object dat u wilt zien, de omgeving en het aanwezige restlicht. Gaat het bijvoorbeeld om een hert in een volledig verduisterd bos, of om een containerschip op zee bij volle maan? Daarnaast bepaalt de beeldresolutie (Lp/mm) ook hoeveel details u kunt onderscheiden. De kijkafstand van een nachtkijker is daarom altijd relatief. Om deze reden worden vaak de termen "detectieafstand" en "identificatieafstand" gehanteerd. De detectieafstand geeft de afstand aan waarop u 'iets' kunt zien (u ziet bijvoorbeeld in de verte iets bewegen, maar u ziet niet wat het is). Met de identificatieafstand wordt bedoeld: de afstand waarop u kunt concluderen wat datgene is dat u ziet (u ziet bijvoorbeeld: het is een wild zwijn). Omdat deze afstanden altijd afhankelijk zijn van objectgrootte, omgeving en licht- en weersomstandigheden, wordt aan deze termen vaak geen harde waarde gehangen.

Sterrenkijken

Nachtkijkers kunnen je sterrenkijkervaring sterk verbeteren door zwak licht te versterken, zodat je meer sterren en hemellichamen ziet dan met het blote oog. Deze apparaten vangen licht op en versterken het om een helder beeld te creëren.

Bij het kiezen van een nachtkijker zijn vergroting, resolutie en batterijduur belangrijke factoren. Hogere vergroting helpt om verre objecten duidelijker te zien, maar kan zonder statief lastig zijn. Een hogere resolutie levert scherpere beelden op. Je hebt de keuze tussen analoge en digitale nachtkijkers. Analoge modellen zijn robuust en betrouwbaar, terwijl digitale nachtkijkers extra functies zoals beeld- en video-opname bieden en beter presteren in zeer donkere omstandigheden.

Met de juiste uitrusting ontdek je veel meer details in de nachtelijke hemel, van zwakke sterren en verre planeten tot sterrenhopen en nevels.

Nachtkijkers vs. Warmtebeeldcamera's

Nachtkijkers worden vaak verward met warmtebeeldcamera's (thermische kijkers). Echter zijn beiden wezenlijk verschillend en hebben ze een compleet andere toepassing. Met een nachtkijker kunt u 's nachts zien hoe iets of iemand eruit ziet; dit kan met een warmtebeeldcamera niet. Anderzijds kan iemand zich camoufleren en 'onzichtbaar' worden bij gebruik van een nachtkijker, terwijl dat met een warmtebeeldcamera direct zichtbaar is. Lichaamswarmte is namelijk niet te camoufleren, daarom wordt in diezelfde situatie de persoon met een warmtebeeldcamera direct zichtbaar. Onderstaande afbeelding geeft het verschil tussen een restlichtversterker (links) en warmtebeeldcamera in exact dezelfde situatie weer.